Kerouac Ve Parker'ın Ruh Kardeşi: Tom Waits

Tom Waits, alternatif Amerika'nın en şiirsel sesi. Şarkılarında, Beat yazınının ve caz müziğinin eşsiz sentezini kotaran bir ozan. Jack Kerouac ve Charlie Parker'ın ruh kardeşi Tom Waits ilk kez, 1970'lerin başında California'da batı kıyısının küçük gece klüplerinde sahneye çıktı. Country ve folk öğelerinin ağırlık taşıdığı ilk albümü Closing Time'in ardından yaptığı plaklarda cool caz şarkılarına ve hüzünlü romantik blues baladlarına yöneldi. Bu çalışmalarında Waits'ın vokal ve piyanosuna çoğu zaman saksafonun altyapı oluşturduğu bir caz dörtlüsü eşlik ediyordu. 1976'da yaptığı Small Change albümünden itibaren kentin kıyılarında yaşayan yersiz yurtsuzların aylak ve ayyaşların yaşamları üzerindeki gözlemlerini yoğunlaştırdı.

Bu dönemdeki albümleri hep caz stilindeki şarkılardan oluşuyordu. 1980'lerde yaptığı Blue Valentine ve Heartattack and Vine albümleriyle birlikte daha konvansiyonel bir tarzda elektrikli rock sound'una yaklaştı. 1983 yılında gerçekleştirdiği ve en ilginç albümlerinden biri olan Swordfishtrombones ise değişik seslerin kolajıydı.

Tom Waits 1980'lerde sinemayla yakın ilişki içine girdi. Coppola, Jim Jarmush, Hector Bobenca gibi önemli yönetmenlerin filmlerinde roller aldı. Şarkılarında yaşamlarından kesitler 'low life' anlattığı karakterlerini canlandırdı. Ancak Jack Kerouac'ın yakın dostu olan beat yönetmeni Robert Frank'm Candy Mountain filminde Tom Waits milyoner bir plak şirketi sahibi rolüyle izleyicisine sürpriz yapıyordu. Ayrıca rol aldığı bu filmlerden bazıları için müzik de yaptı.

Gerçekte Tom Waits'in şarkıları Amerikan düşünün birer parodisi. Bir şarkı yazarı olarak daima toplum dışı karakterler yaratıyor. Waits şarkılarının sakinleri, solgun anılar taşıyan ve toplumun bütününden soyutlanmış oluşlarının bilincinde olan vagabond'lar. Bu izolasyon, onları bir araya getirerek aralarında dayanışma ve kardeşlik doğuruyor.

Waits'in son albümü Big Time gerçekte San Francisco ve Los Angeles'da vermiş olduğu iki konserin canlı kaydı ya da bazı eleştirmenlerin nitelemesiyle aynı adlı konser filminin soundtrack'ı. Big Time'daki parçalar Waits'in önceki yıllarda yapmış olduğu iki albümden Swordfishtrombones ve Rain Dogs'dan alınmış.

Dişleri nikotinden sararmış şarkıcı akordiyon çalıyor ve bir ninni söylüyor "Cold Cold Ground". Başında kenarları kıvrılmış buruşuk bir şapka, dudaklarının arasında yarı sönmüş bir sigara dolunayı burbon şişesinin içine saklamış, çünkü böylesi dolunaylı gecelerde küçük çocuklar bile tuhaf şeyler hissederler. Ninni bitiyor; biraz da büyükler için müzik. Şimdi dişleri nikotinden sararmış şarkıcıya en az onun kadar mahrur bir caz dörtlüsü eşlik ediyor. Piyanistin başı tuşlara düştü düşecek. San Francisco'da saat sabahın dördü. Az sonra güneş doğacak.

Halil Turhanlı, Müzik ve Muhalefet 

105,-106 s.- Altıkırkbeş Yayınları

hmm.